Medaliony – opracowanie

Utwór składa się z ośmiu krótkich opowiadań. Autorka poznała prawdę o okupacji w sposób dokładny, gdyż sama przeżyła sześć lat wojennych w Warszawie oraz brała udział w pracach Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich. Uczestniczyła w przewodach sądowych, jeździła na wizje lokalne miejsc zbrodni. W jednym z opowiadań poznajemy historię Żydówki Dwojry Zielonej. Jej mąż zginął w 1943 roku, a ona, by nie trafić do obozu, ukrywała się na strychu jednego z domów. Później została okaleczona przez Niemców i straciła jedno oko. Następnie razem z innymi Żydami trafiła do Majdanka. Tam znosiła upokorzenia i bicie. Przy życiu trzymała ją myśl, że będzie mogła kiedyś o tym opowiedzieć. W rozmowie z Nałkowską wyjaśnia: „Ja chciałam żyć (…) nie miałam męża ani rodziny, ani nikogo, i chciałam żyć. Oka nie miałam, byłam głodna i chłodna – i chciałam żyć. Dlaczego? To pani powiem: po to, żeby powiedzieć wszystko tak, jak pani teraz mówię. Niech świat wie, co oni robili”. Kobiecie wydawało się, że zostaje sama na świecie, że nie będzie już ani jednego Żyda. Takie wyobrażenie potwierdza ogrom masowej zagłady i jej tragizm. Dzięki Żydówce ludzie mogli usłyszeć całą prawdę.